{"id":37491,"date":"2019-01-08T10:45:36","date_gmt":"2019-01-08T06:45:36","guid":{"rendered":"http:\/\/economic.az\/?p=37491"},"modified":"2019-01-08T10:45:36","modified_gmt":"2019-01-08T06:45:36","slug":"2019-cu-il-butun-olke-erazisinde-icbari-tibbi-sigortaya-kecidin-helledici-ili-olacaq","status":"publish","type":"post","link":"http:\/\/economic.az\/2019-cu-il-butun-olke-erazisinde-icbari-tibbi-sigortaya-kecidin-helledici-ili-olacaq\/","title":{"rendered":"2019-cu il b\u00fct\u00fcn \u00f6lk\u0259 \u0259razisind\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011fortaya ke\u00e7idin h\u0259lledici ili olacaq"},"content":{"rendered":"
Milli M\u0259clisin S\u0259hiyy\u0259 komit\u0259sinin s\u0259dri, akademik \u018fhliman \u018fmiraslanov<\/div>\n

– \u018fhliman m\u00fc\u0259llim, m\u0259lum oldu\u011fu kimi \u00f6lk\u0259mizd\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011forta sisteminin t\u0259tbiqi il\u0259 \u0259laq\u0259dar t\u0259dbirl\u0259r h\u0259yata ke\u00e7irilir. B\u00fct\u00f6vl\u00fckd\u0259, icbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n \u0259h\u0259miyy\u0259ti n\u0259d\u0259n ibar\u0259tdir?<\/strong><\/p>\n

– Az\u0259rbaycan \u0259halisinin sa\u011flaml\u0131\u011f\u0131n\u0131n qorunmas\u0131 d\u00f6vl\u0259timizin daxili siyas\u0259tinin prioritet istiqam\u0259tidir v\u0259 c\u0259nab Prezident \u0130lham \u018fliyevin daim diqq\u0259t m\u0259rk\u0259zind\u0259dir. \u00d6lk\u0259mizd\u0259 b\u00fct\u00fcn sah\u0259l\u0259rd\u0259 oldu\u011fu kimi s\u0259hiyy\u0259 sah\u0259sind\u0259 d\u0259 ard\u0131c\u0131l v\u0259 u\u011furlu islahatlar apar\u0131l\u0131r. Bu islahatlar\u0131n \u0259n m\u00fch\u00fcm t\u0259rkib hiss\u0259si v\u0259t\u0259nda\u015flar\u0131m\u0131za g\u00f6st\u0259ril\u0259n s\u0259hiyy\u0259nin idar\u0259 olunmas\u0131 v\u0259 maliyy\u0259l\u0259\u015fdirilm\u0259sinin optimall\u0131l\u0131\u011f\u0131n\u0131 t\u0259min ed\u0259c\u0259k icbari tibbi s\u0131\u011forta sisteminin qurulmas\u0131d\u0131r. Bu istiqam\u0259td\u0259 c\u0259nab Prezidentin r\u0259hb\u0259rliyi il\u0259 son ill\u0259rd\u0259 \u00e7ox ciddi i\u015fl\u0259r g\u00f6r\u00fclm\u00fc\u015fd\u00fcr. \u0130cbari Tibbi S\u0131\u011forta Agentliyinin Yevlax, Ming\u0259\u00e7evir, A\u011fda\u015f v\u0259 Nax\u00e7\u0131van MR S\u0259d\u0259r\u0259k rayonlar\u0131nda h\u0259yata ke\u00e7irdiyi pilot layih\u0259l\u0259r u\u011furlu n\u0259tic\u0259l\u0259r vermi\u015fdir.<\/p>\n

Az\u0259rbaycan Respublikas\u0131n\u0131n Prezidenti c\u0259nab \u0130lham \u018fliyev \u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n 2020-ci ild\u0259 b\u00fct\u00fcn \u00f6lk\u0259 \u0259razisind\u0259 tam t\u0259tbiq olunmas\u0131na haz\u0131rl\u0131q i\u015fl\u0259rini s\u00fcr\u0259tl\u0259ndirm\u0259k, s\u0259hiyy\u0259nin m\u00f6vcud maliyy\u0259l\u0259\u015fm\u0259 mexanizml\u0259rinin yeni iqtisadi m\u00fcnasib\u0259tl\u0259r \u0259sas\u0131nda t\u0259kmill\u0259\u015fdirilm\u0259si yolu il\u0259 \u0259haliy\u0259 g\u00f6st\u0259ril\u0259n tibbi xidm\u0259tl\u0259rin s\u0259viyy\u0259sinin art\u0131r\u0131lmas\u0131na nail olmaq, tibbi xidm\u0259tin keyfiyy\u0259tini y\u00fcks\u0259ltm\u0259k, \u0259halinin sa\u011flaml\u0131\u011f\u0131n\u0131n etibarl\u0131 qorunmas\u0131n\u0131 t\u0259min etm\u0259k m\u0259qs\u0259di il\u0259 \u201cTibbi \u018frazi B\u00f6lm\u0259l\u0259rini \u0130dar\u0259etm\u0259 Birliyi\u201d (T\u018fB\u0130B) publik h\u00fcquqi \u015f\u0259xsin yarad\u0131lmas\u0131 il\u0259 ba\u011fl\u0131 F\u0259rman imzalam\u0131\u015fd\u0131r.<\/p>\n

– Milli M\u0259clisin \u00f6t\u0259n pay\u0131z sessiyas\u0131nda \u201cTibbi s\u0131\u011forta haqq\u0131nda\u201d qanuna \u0259lav\u0259 v\u0259 d\u0259yi\u015fiklikl\u0259r edildi. D\u0259yi\u015fiklikl\u0259r haqq\u0131nda n\u0259 dey\u0259 bil\u0259rsiniz?<\/strong><\/p>\n

– \u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n b\u00fct\u00fcn \u00f6lk\u0259 \u0259razisind\u0259 tam t\u0259tbiq edilm\u0259si \u00fc\u00e7\u00fcn m\u00fck\u0259mm\u0259l h\u00fcquqi bazan\u0131n yarad\u0131lmas\u0131na ehtiyac vard\u0131r. \u201cTibbi s\u0131\u011forta haqq\u0131nda\u201d m\u00f6vcud qanun 1999-c\u00fc ild\u0259 q\u0259bul edilmi\u015fdir v\u0259 bir \u00e7ox aspektl\u0259rd\u0259 bu g\u00fcnk\u00fc t\u0259l\u0259bl\u0259r\u0259 cavab vermir. \u00d6t\u0259n ilin pay\u0131z sessiyas\u0131nda c\u0259nab Prezidentin qanunvericilik t\u0259\u015f\u0259bb\u00fcs\u00fc il\u0259 Milli M\u0259clisin m\u00fczakir\u0259sin\u0259 t\u0259qdim etdiyi \u201cTibbi s\u0131\u011forta haqq\u0131nda\u201d AR Qanununa \u0259lav\u0259 v\u0259 d\u0259yi\u015fiklikl\u0259r d\u0259 bu z\u0259rur\u0259td\u0259n ir\u0259li g\u0259lirdi. S\u0259n\u0259din m\u00fczakir\u0259si zaman\u0131 mill\u0259t v\u0259kill\u0259ri d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rin \u0259h\u0259miyy\u0259tini vur\u011fulad\u0131lar v\u0259 q\u0259bul etdil\u0259r.<\/p>\n

Qanuna \u00a0edil\u0259n d\u0259yi\u015fiklikl\u0259r \u00e7oxsayl\u0131 v\u0259 geni\u015f h\u0259cmlidir. Stilistik, redakt\u0259, texniki xarakterli d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rl\u0259 yana\u015f\u0131, layih\u0259d\u0259 bir \u00e7ox yeni m\u00fcdd\u0259alar \u00f6z \u0259ksini tap\u0131b, 4 madd\u0259 \u00e7\u0131xar\u0131l\u0131b, layih\u0259y\u0259 34 yeni madd\u0259ni \u0259hat\u0259 ed\u0259n 5 yeni f\u0259sil \u0259lav\u0259 olunub. B\u00fct\u00f6vl\u00fckd\u0259 \u0259lav\u0259 v\u0259 d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rin say\u0131 is\u0259 100-d\u0259n art\u0131qd\u0131r.<\/p>\n

Yeri g\u0259lmi\u015fk\u0259n, \u00a0diqq\u0259tinizi d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rin b\u0259zi m\u00fch\u00fcm m\u0259qamlar\u0131na c\u0259lb etm\u0259k ist\u0259yir\u0259m. Birincisi, qanunda istifad\u0259 olunan 14 \u0259sas anlay\u0131\u015f\u0131n izah\u0131 verilmi\u015fdir. \u0130kincisi, s\u0259n\u0259din daha bir u\u011furlu t\u0259r\u0259fi k\u00f6n\u00fcll\u00fc v\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011forta formalar\u0131n\u0131n f\u0259rql\u0259ndirilm\u0259si v\u0259 ayr\u0131-ayr\u0131 f\u0259sil v\u0259 madd\u0259l\u0259rd\u0259 ayd\u0131n \u015f\u0259kild\u0259 \u00f6z \u0259ksini tapmas\u0131d\u0131r. S\u0259n\u0259din 2-ci,- 3-c\u00fc v\u0259 4-c\u00fc f\u0259sill\u0259ri k\u00f6n\u00fcll\u00fc tibbi s\u0131\u011forta m\u00fcnasib\u0259tl\u0259rini t\u0259nziml\u0259yir. Q\u00fcvv\u0259d\u0259 olan \u00a0qanundak\u0131 9-11-12 v\u0259 14-c\u00fc madd\u0259l\u0259r \u00e7\u0131xar\u0131l\u0131b.<\/p>\n

S\u0259n\u0259din IV-I f\u0259sli is\u0259 \u201c\u0130cbari tibbi s\u0131\u011forta sistemi\u201d-nin prinsip v\u0259 qaydalar\u0131n\u0131 m\u00fc\u0259yy\u0259n edir. Bu f\u0259slind\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n baza v\u0259 \u0259lav\u0259 hiss\u0259sin\u0259 m\u00fcnasib\u0259tl\u0259rd\u0259 s\u0131\u011forta olunanlar\u0131n kateqoriyalar\u0131 m\u00fc\u0259yy\u0259n olunur. Bel\u0259 ki, 15-2.1 madd\u0259sin\u0259 g\u00f6r\u0259 Az\u0259rbaycanda ya\u015fayan b\u00fct\u00fcn \u015f\u0259xsl\u0259r icbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n baza hiss\u0259sin\u0259 uy\u011fun ilkin v\u0259 t\u0259xir\u0259sal\u0131nmaz tibbi yard\u0131m almaq h\u00fcququna malikdirl\u0259r.<\/p>\n

\u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n \u0259lav\u0259 hiss\u0259sin\u0259 m\u00fcnasib\u0259td\u0259 u\u015faqlar, t\u0259l\u0259b\u0259l\u0259r, \u0259lill\u0259r, pensiya\u00e7\u0131lar, d\u00f6vl\u0259t \u00fcnvanl\u0131 sosial yard\u0131m\u0131 alan ail\u0259l\u0259rin \u00fczvl\u0259ri, hamil\u0259 qad\u0131nlar, qism\u0259n \u00f6d\u0259ni\u015fli m\u0259zuniyy\u0259td\u0259 olan qad\u0131nlar d\u00f6vl\u0259t b\u00fcdc\u0259si hesab\u0131na, muzdlu \u0259m\u0259kl\u0259 m\u0259\u015f\u011ful olan \u015f\u0259xsl\u0259r i\u015f\u0259 g\u00f6t\u00fcr\u0259nin v\u0259 \u00f6z\u00fcn\u00fcn v\u0259saiti hesab\u0131na, sahibkarl\u0131q f\u0259aliyy\u0259ti il\u0259 m\u0259\u015f\u011ful olan fiziki \u015f\u0259xsl\u0259r, m\u00fclki-h\u00fcquqi m\u00fcqavil\u0259 \u0259sas\u0131nda i\u015fl\u0259y\u0259nl\u0259r, qeyri-m\u0259\u015f\u011ful \u015f\u0259xsl\u0259r \u00f6z v\u0259saitl\u0259ri hesab\u0131na s\u0131\u011forta edil\u0259c\u0259kl\u0259r.<\/p>\n

Bundan ba\u015fqa, yeni IV-II f\u0259sill\u0259r \u0130cbari tibbi s\u0131\u011forta i\u015ftirak\u00e7\u0131lar\u0131n\u0131n h\u00fcquq v\u0259 v\u0259zif\u0259l\u0259rini m\u00fc\u0259yy\u0259n edir. IV-III f\u0259sil is\u0259 \u201c\u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n maliyy\u0259 t\u0259minat\u0131\u201d adlan\u0131r. Bu f\u0259sild\u0259 \u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n maliyy\u0259 m\u0259nb\u0259l\u0259ri, s\u0131\u011forta haqlar\u0131n\u0131n m\u0259bl\u0259\u011fi, hesablanma v\u0259 \u00f6d\u0259nilm\u0259 qaydas\u0131 \u00f6z \u0259ksini tapm\u0131\u015fd\u0131r.<\/p>\n

– B\u0259s yeni IV-III f\u0259sill\u0259rd\u0259 hans\u0131 m\u0259qamlar \u0259ksini tap\u0131r?<\/strong><\/p>\n

– Bu f\u0259sill\u0259rd\u0259 is\u0259 \u00e7oxdan m\u00fczakir\u0259 edil\u0259n bir \u00e7ox suallara cavab verilmi\u015fdir. Bel\u0259 ki, layih\u0259nin 15-10.1.1 madd\u0259sind\u0259 xidm\u0259tl\u0259r z\u0259rfinin baza hiss\u0259sinin s\u0131\u011forta m\u0259bl\u0259\u011fi t\u0259qvim ili \u00fc\u00e7\u00fcn adamba\u015f\u0131na 29 manat m\u00fc\u0259yy\u0259n edilmi\u015fdir. Bu v\u0259sait d\u00f6vl\u0259t b\u00fcdc\u0259si hesab\u0131na \u00f6d\u0259nil\u0259c\u0259kdir. Xidm\u0259tl\u0259r z\u0259rfinin \u0259lav\u0259 hiss\u0259si \u00fc\u00e7\u00fcn muzdlu \u0259m\u0259kl\u0259 m\u0259\u015f\u011ful olan \u015f\u0259xsl\u0259r \u00fczr\u0259 \u0259m\u0259k haqq\u0131ndan 4% s\u0131\u011forta m\u0259bl\u0259\u011fi n\u0259z\u0259rd\u0259 tutulur ki, bu m\u0259bl\u0259\u011f i\u015f\u0259g\u00f6t\u00fcr\u0259n v\u0259 i\u015f\u00e7i t\u0259r\u0259find\u0259n h\u0259r\u0259y\u0259 2% olmaqla \u00f6d\u0259nil\u0259c\u0259kdir. Dig\u0259r kateqoriyadan olan \u015f\u0259xsl\u0259r is\u0259 t\u0259qvim ili \u0259rzind\u0259 120 manat s\u0131\u011forta haqq\u0131 \u00f6d\u0259m\u0259kl\u0259 il \u0259rzind\u0259 tam h\u0259cmd\u0259 tibbi yard\u0131m almaq h\u00fcququ \u0259ld\u0259 ed\u0259c\u0259kl\u0259r.<\/p>\n

S\u0259n\u0259din IV-IV f\u0259slind\u0259 \u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n t\u0259\u015fkili, tibb xidm\u0259tl\u0259rinin g\u00f6st\u0259rilm\u0259si, tibbi s\u0131\u011forta m\u00fcqavil\u0259si, s\u0131\u011forta limiti, s\u0131\u011forta \u00f6d\u0259ni\u015fi, s\u0131\u011forta \u00f6d\u0259ni\u015find\u0259n imtinan\u0131n \u0259saslar\u0131, tibbi xidm\u0259tl\u0259r z\u0259rfinin strukturu, azad olma m\u0259bl\u0259\u011fi, icbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n m\u0259nb\u0259l\u0259ri, s\u0131\u011forta ehtiyatlar\u0131n\u0131n yarad\u0131lmas\u0131, xidm\u0259t tarifl\u0259ri, u\u00e7ot, n\u0259zar\u0259t v\u0259 hesabat\u0131n t\u0259\u015fkilinin qayda v\u0259 prinsipl\u0259ri \u00f6z \u0259ksini tapm\u0131\u015fd\u0131r.<\/p>\n

H\u0259m\u00e7inin, s\u0259n\u0259din IV-V f\u0259sli \u0130cbari tibbi s\u0131\u011forta \u00fczr\u0259 g\u00f6st\u0259ril\u0259n tibbi xidm\u0259tl\u0259r\u0259 n\u0259zar\u0259tin h\u0259yata ke\u00e7irilm\u0259si il\u0259 ba\u011fl\u0131 m\u00fcdd\u0259alar\u0131 \u00f6z\u00fcnd\u0259 ehtiva edir. Bu f\u0259sild\u0259 tibbi xidm\u0259tin h\u0259cmi, keyfiyy\u0259ti v\u0259 m\u00fcdd\u0259tin\u0259 n\u0259zar\u0259t, elektron m\u0259lumat bazas\u0131, g\u00f6nd\u0259ri\u015f sistemi, xidm\u0259tl\u0259rin g\u00f6st\u0259rilm\u0259sind\u0259 n\u00f6vb\u0259lilik rejimi, s\u0259n\u0259dl\u0259rin saxlan\u0131lmas\u0131n\u0131n qaydas\u0131 v\u0259 m\u00fcdd\u0259tl\u0259ri, d\u00f6vl\u0259t proqramlar\u0131 il\u0259 maliyy\u0259l\u0259\u015f\u0259n tibbi xidm\u0259t n\u00f6vl\u0259rin\u0259 m\u00fcnasib\u0259t, qanunun pozulmas\u0131na g\u00f6r\u0259 m\u0259suliyy\u0259t v\u0259 c\u0259rim\u0259l\u0259r \u00f6z \u0259ksini tapm\u0131\u015fd\u0131r.<\/p>\n

– \u018fhliman m\u00fc\u0259llim, \u201cTibbi s\u0131\u011forta haqq\u0131nda\u201d qanuna \u0259lav\u0259 v\u0259 d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rin edilm\u0259si cari ild\u0259 \u00f6lk\u0259mizd\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011fortaya tam ke\u00e7idin realla\u015fmas\u0131nda n\u0259 d\u0259r\u0259c\u0259d\u0259 rol oynayacaq?<\/strong><\/p>\n

– 2019-cu il b\u00fct\u00fcn \u00f6lk\u0259 \u0259razisind\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011fortaya ke\u00e7idin yekun, h\u0259lledici ili olacaqd\u0131r. \u0130cbari tibbi s\u0131\u011fortan\u0131n maliyy\u0259 v\u0259 t\u0259\u015fkilati-h\u00fcquqi \u0259saslar\u0131n\u0131n yarad\u0131lmas\u0131, sistemin kadr t\u0259minat\u0131, tibb m\u00fc\u0259ssis\u0259l\u0259rinin attestasiyas\u0131, ilkin tibbi xidm\u0259t g\u00f6st\u0259r\u0259n ail\u0259 h\u0259kimi institutunun yaranmas\u0131, icbari tibbi s\u0131\u011forta fondunun formala\u015fmas\u0131 v\u0259 s. iqtisadi-h\u00fcquqi, t\u0259\u015fkilati m\u00fcnasib\u0259tl\u0259rin t\u0259nziml\u0259nm\u0259si \u00fc\u00e7\u00fcn geni\u015f h\u00fcquqi baza yaradacaq m\u00f6vcud qanuna \u0259lav\u0259 v\u0259 d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rin q\u0259bul olunmas\u0131 \u00e7ox \u0259h\u0259miyy\u0259tlidir.<\/p>\n

Bu m\u0259nada, \u201cTibbi s\u0131\u011forta haqq\u0131nda\u201d qanuna \u0259lav\u0259 v\u0259 d\u0259yi\u015fiklikl\u0259rin q\u0259bul olunmas\u0131 \u00f6lk\u0259mizd\u0259 icbari tibbi s\u0131\u011fortaya tam ke\u00e7idin realla\u015fmas\u0131 \u00fc\u00e7\u00fcn \u00e7ox \u00f6n\u0259mlidir.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"

Milli M\u0259clisin S\u0259hiyy\u0259 komit\u0259sinin s\u0259dri, akademik \u018fhliman \u018fmiraslanov – \u018fhliman m\u00fc\u0259llim, m\u0259lum oldu\u011fu kimi \u00f6lk\u0259mizd\u0259 […]<\/p>\n","protected":false},"author":44,"featured_media":37492,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[17],"tags":[2021],"_links":{"self":[{"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37491"}],"collection":[{"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/users\/44"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=37491"}],"version-history":[{"count":0,"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/37491\/revisions"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/media\/37492"}],"wp:attachment":[{"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=37491"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=37491"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"http:\/\/economic.az\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=37491"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}