Bioloqlar buzlaqların əriməsinə nəhəng virusların köməyi ilə nəzarət etməyin yolu tapılıb

Bakı, 9 iyun, AZƏRTAC

Qütb buzlaqlarının əriməsi müasir dövrün əsas ekoloji problemlərindən biridir. Dünya okeanının səviyyəsinin qalxmasına görə planetdəki şərait Yer kürəsinin fırlanma sürəti kimi kəskin şəkildə dəyişir. Tədqiqatçılar qütblərdə buz örtüyünün yox olmasının qarşısını almağın yeni yollarını axtarılar.

AZƏRTAC xəbər verir ki, beynəlxalq alimlər qrupunun üzvləri hesab edirlər ki, bu məsələ ilə bağlı az öyrənilən nəhəng viruslar kömək edə bilər.

Nukleplazmatik viruslar (Nucleocytoviricota) 1981-ci ildə kəşf edilib. Hazırda bioloqlar onları dünyanın hər bir yerində torpaq və su nümunələrində aşkar edirlər. Halbuki adi viruslar bakteriyalardan çox kiçikdir, onlar uzunluğu 200 nanometr ola bilər, nəhəng nukleplazmatik viruslar isə 2,5 mikrometrə qədər böyüyə bilər (bu, 10 dəfə daha çoxdur). Onlar digər virusları təkcə ölçülərə görə deyil, həm də DNT-də nukleotidlərin sayına görə üstələyir (bu viruslarda bir çox digər viruslar xəttindəki kimi təkcə RNT deyil, həm də DNT var).

Danimarka, Avstriya, İsveçrə, ABŞ və Almaniyadan olan alimlər Qrenlandiyada qarda və buzda nəhəng virusların aşkar edilməsinə dair ilk hadisəni təsvir ediblər. Bioloqlar onların DNT izlərini piqmentləşdirilmiş qonur və qırmızı mikroyosunların yaxınlığında aşkar ediblər. Onların çiçəklənməsi zamanı buzun səthi tündləşir, günəş işığını daha az əks etdirir və daha tez istilənir, yəni bu o deməkdir ki, buz daha sürətlə əriyir.

Bu gün nəhəng viruslar haqqında məlumat o qədər də çox deyil, alimlər hələlik digər orqanizmlərin virusa yoluxma yollarını bilmirlər. Lakin yeni tədqiqatın müəllifləri müəyyən ediblər ki, çox güman ki, “Nucleocytoviricota” Qrenlandiya buzlarında virusların aşkar olunduğu yerin yaxınlığındakı yosunları yoluxdurur. Alimlərin fikrincə, nəhəng virusların sayəsində mikroyosunların populyasiyasının artmasına nəzarət etmək, bununla da buzlaqların əriməsini yavaşlatmaq olar.